19 juni 2019, door Frans Kapteijns.
Iedere maand schrijft onze brabant vertelt ambassadeur, Boswachter Frans Kapteijns, een mooie column over de dingen die hem in het dagelijks leven opvallen. Deze column vertelt Frans meer over de Eekhoorn in Nederland.
Gisteren ben ik een beetje aangeslagen naar huis gegaan, want ik zag maar liefst twee dode eekhoorns op de wegen liggen. Deze twee dode dieren kan je weer optellen bij de lange lijst van verkeersslachtoffers onder de eekhoorns en dat kan anders. Bij veel wegen in het buitengebied worden tegenwoordig de bomen langs de weg hoog opgesnoeid. Dit vanwege de steeds hoger wordende landbouwvoertuigen en vrachtwagens. Heel vervelend voor de eekhoorns, want die kunnen niet meer via de takken van de bomen oversteken. Gevolg, ze gaan over de grond en dus over de weg en worden dan verkeersslachtoffer. Voortaan zou elke gemeente verplicht moeten worden om eekhoornbruggen aan te leggen als ze de bomen hoog opsnoeien. Hieraan zijn nauwelijks kosten verbonden, want de meeste eekhoornbruggen zijn simpele touwbruggen. Gemeente Rucphen is een van die gemeentes die zo’n brug heeft hangen.
Boombewoner
Eekhoorns verplaatsen zich liever als echte boombewoners via bomen naar andere gebieden, dan over de grond. Als echte acrobaten rennen, springen en “vliegen” ze als het ware van boom tot boom. Alleen als het echt moet, huppelen ze over de bodem. Overigens komen de eekhoorns wel op de bosbodems of in tuinen, want daar begraven ze hun voedsel voor barre tijden. Veel van dat voedsel vinden ze terug dankzij een uitstekend reukvermogen. Eekhoorns houden geen echte winterslaap, maar bij koude temperaturen blijven ze warm in hun nest. In de winter eten ze van hun aangelegde voedselvoorraden en ze zijn bij niet al te koud winterweer gewoon actief, maar dan wel minder.
Onze eekhoorn?
Welke eekhoorn kunnen we onze eekhoorn noemen? We hebben in ons land eigenlijk maar één eekhoornsoort en dat is de “rode” eekhoorn. Eekhoorns behoren tot de klasse van zoogdieren vervolgens tot de orde van knaagdieren en tot slot tot de familie van eekhoornachtigen. Voorbeelden van andere dieren uit de familie van knaagdieren zijn: muizen, bevers en hamsters. Onze eekhoorns vallen heel goed op door de prachtige en grote pluimstaarten, hun oren met pluimpjes, grote ogen en lange tenen met lange, scherpe nagels. De vachtkleur van rug en staart is rood of donkerbruin. De buik heeft echter een witte vacht die duidelijk afsteekt. In de winter is de vacht van rug en staart veel donkerder en grijzer. 
Actief
Onze eekhoorns zijn vooral vroeg in de ochtend en de namiddag actief. Ze gaan dan voedsel op de grond zoeken of in de bomen. Zoals hierboven al beschreven, kunnen ze goed springen en klimmen, waarbij de staart dient als evenwichtsorgaan. Het voedsel van onze eekhoorn bestaat vooral uit boomzaden van naaldbomen, maar ook eikels en walnoten. Daarnaast eten ze knoppen, bladeren, bessen, paddenstoelen, rupsen, vogeleieren en jonge vogels. Kortom; het zijn alleseters.
Nestbouw
Eekhoorns leven solitair. Ze hebben een eigen leefgebied en bouwen in dat gebied hun nesten van 30-50 cm doorsnede. Deze nesten worden gemaakt van vooral twijgen in boomkronen in zowel loof- als naaldhout. Van binnen zijn de nesten bekleed met zacht materiaal zoals bast, gras, mos of wol. Soms gebruiken ze ook boomholten of grote nestkasten als nestplaats. Naast een hoofdnest zijn vaak vijf tot zes kleinere ‘reservenesten’ in gebruik.
Tot slot
De wetenschappelijke naam van de rode eekhoorn is Sciurus Vulgaris. Het eerste deel Sciurus is afgeleid van het Griekse woord skia wat schaduw betekent. Het tweede deel van Sciurus is afgeleid van oura en dat betekent staart. In dit geval wil dat zeggen dat de wetenschappelijke naam betekent: “dat het dier in de schaduw van zijn staart zit”. Om die reden wordt hij ook wel schaduwstaart genoemd.
De verklaring van de Nederlandse naam eekhoorn is een verrassende. Het woord “eek” komt niet van de naam eik, maar van het woord “aig”. Dit betekent “lenig bewegen”. Het woord “hoorn” heeft een vreemde afkomst. Dit komt van het Litouwse woord Véveris, wat is afgeleid van het Latijnse Vivera. Dit laatste betekent fret en dat is een kleine marterachtige. Daarom dachten de mensen vroeger dat de eekhoorn een roofdier was. Dit is dus niet waar, alhoewel de eekhoorn zeker af en toe wel een jonge vogelt rooft.
Heb je vragen over deze column of over de natuur, mail dan naar Frans.Kapteijns.bsw@gmail.com
